Een derde voorbeeld is de veelgehoorde stelling ‘geldgroei leidt tot inflatie’. Deze stelling is eerder dubieus te noemen, vaak worden Zimbabwe en Weimar als benchmarks gebruikt om het debat abrupt af te breken en het daarbij te laten. Nader onderzoek laat echter blijken dat de aanname onze vrijheid van denken beperkt, net zoals hierdoor een aantal perverse effecten – zij het onbewust – in stand gehouden worden.
Cirkelredenering
In de eerste plaats is het raadzaam om aandacht te hebben voor een bijzondere cirkelredenering, enkel hierdoor kan de stelling ‘geldgroei leidt tot inflatie’ als dubieus gezien worden. De cirkelredenering uit zich eenvoudig, geldgroei leidt tot inflatie en deflatie leidt tot geldgroei. De logica wordt hier getart en dat alsof een vreemde natuurwet een loopje neemt met de mensheid, mits toepassing van deflatie zouden we morgen allemaal miljonair kunnen worden, daags nadien zou dit geld ‘verdampen’ omdat geldgroei leidt tot inflatie. Ergo, a priori kan er geen schaarste aan geld zijn maar toch denken we dat het wel zo is (of zal zijn), een gedachte die gecultiveerd wordt door de stelling ‘geldgroei leidt tot inflatie’.
Epistemologisch obstakel
Het belang van deze auto-conforme aanname kan echter niet onderschat worden, vaak betekent het dat onze manier van denken niet toelaat om ons te verlossen van een probleem dat nu net deze aanname cultiveert. We hoeven dit niet moeilijker te maken dan het is, het idee van een kwantitatieve verruiming in functie van de schulden volstaat hiervoor. In onderstaande simulatie zien we hoe alle schulden uite het wereldbeeld kunnen verdwijnen, dit op een louter technische manier:
Rechtsgeldigheid
Het beeld spreekt voor zich, technisch gezien is er geen probleem om alle schulden te herleiden tot nihil zonder verlies aan kapitaal of koopkracht. Het epistemologisch obstakel uit zich op verschillende manieren, enerzijds kent de stelling ‘geldgroei leidt tot inflatie’ geen economische rechtsgeldigheid, anderzijds gaat ze voorbij aan de ‘tabula rasa’. De manier waarop gedacht speelt hier wel degelijk een rol en dat alsof een toekomstige verwachting de oplossing in het heden negeert. En erger, zelfs wanneer de stelling correct zou zijn dan nog kunnen alle schulden tot nihil herleid worden, het geeft te denken. Een kanttekening staat nog gepast, in deze voorstelling worden alle schulden abrupt tot nihil herleid, een gespreide aanpak is uiteraard ook mogelijk. (lees meer)
HET GEVANGENISWEZEN 